De vrouw die bij me zit is bloedmooi en boos te. De blos op haar wangen dwingt haar de bovenste parelknoopjes haar trui los te maken. Ze wappert fanatiek met haar handen. Birgit wilde komen praten omdat haar vriend – ‘dikke loser’ – dat met haar niet deed.
Inmiddels is ze opnieuw single en heeft hij haar geblokkeerd op alle sociale kanalen.
“Er moet iets veranderen”, zegt ze en ze weet aan wie het is. ‘Dikke loser’ heeft wel wat werk aan zichzelf, vindt ze. Anders zal hij het leven van zijn volgende ‘deurmat’ ook verpesten, weet ze. Honderd procent zeker is ze.
In therapie gaan om de ander te veranderen is altijd een goed idee, knipoog ik.
Ze kijkt me aan, het kwartje valt en ze grijnst. Ze weerlegt wat ik aanreik. Zij opende haar armen, hart en huis voor hem maar hij was degene die zich niet kon binden! Om haar woorden kracht bij te zetten slaat ze met vlakke hand op haar dijbeen.
Na even nadenken weet ze opnieuw wat haar aantrok in hem. Hij had een tof profiel en ze swipete naar rechts. Ze knikt heftig. “Zijn bio was de max!”
Het ging allemaal vanzelf, hij was haar soulmate. Ze voelde zich ‘zalig vol’ en liep ‘da-gen’ met haar hoofd in de wolken. Tot het begon te regenen.
Die weersverandering leidde tot scheldtirades in hun chatboxen, uitstapjes die in het water vielen en veel nachtelijke onrust. In de vier maanden dat ze een koppel waren, kwam er twee keer een slotenmaker aan te pas. Ze somt op wat hij haar allemaal ten laste legt. Wat uiteraard “he-le-maal van de pot gerukt is”.
“Je bent kwaad”, bevestig ik. Ze zwijgt abrupt en knippert met haar ogen.
Plots stromen de tranen over haar wangen. Ze veegt ze met de rug van haar hand weg. “Ik ga niet huilen”, snift ze.
Haar woede houdt haar overeind. Ik vraag haar of ze mij erover wil vertellen.
Kleine Birgit was getuige van de aanhoudende conflicten tussen haar ouders, waarbij haar moeder verwijten naar het hoofd van haar vader slingerde, maar hem evengoed smeekte om aandacht en beterschap, en vervolgens toch de voordeur vergrendelde waardoor hij niet meer binnen kon. Om zijn vrouw te straffen kwam hij enkele dagen niet meer naar huis.
Moegevochten scheidden haar ouders toen ze negen was. Ze werd door de rechtbank verplicht om bij haar moeder te wonen. Haar vader liet haar beloven dat ze niet zou huilen, want grienende vrouwen jagen mannen weg. Birgits moeder werd misnoegd en zuur, en met de povere alimentatiesom haalden ze nauwelijks het einde van de maand.
Ze zwijgt en slaat haar ogen neer. Ik adem in en vraag haar hoe ze het gedrag van haar moeder zou omschrijven. Ik wijs naar de flipchart waarop een liggende acht de relationele basisbehoeften en de destructieve interactie tussen koppels illustreert. Ze kijkt op en zonder enige twijfel zegt ze me dat haar moeder het aanklampende type is. Ik knik en waarschuw haar dat ik wat dieper ga graven.
“Verwijten, smeken, vergrendelen, zeg je. Ben ik juist als ik zeg dat jij, net zoals je moeder, een aanklampende houding aannam tegenover ‘dikke loser’?”
Ze knijpt haar ogen tot spleetjes. Haar adem zit hoog. We zwijgen.
Ze doorbreekt de stilte. “Ik trok het kortste strootje, niet?”
We kauwen op het taaie symbiotische verleden dat ze meedraagt en na enkele vragen waarmee ik haar hechting blootleg, stokt haar adem.
Ze slaat haar hand voor haar mond en ze spert haar ogen open. “Ik ben angstig gehecht!”
Telkens wanneer ‘dikke loser’ de verbinding tussen hen verbrak, schakelde ze over naar een voor haar gekende overlevingsstrategie: kritisch, kwaad en aanklampend eiste ze zijn liefde.
‘Dikke loser’ trok zich terug en kwam nooit meer naar huis.
Column De Morgen Magazine op 2 september
Opmerkingen